MARGARET BOURKE-WHITE
Moments in History 1930-1945
In the male-dominated world of early twentieth-century photojournalism, Margaret Bourke-White (1904-1971) was a striking exception to the rule. She was the first woman to work for Fortune and Life Magazine. In Russia, she photographed a smiling Stalin and in Georgia the aged mother of the dictator. In 1941, when the first German bombs fell on Moscow, Bourke-White was the only foreign photojournalist in the city. Fearlessly, she covered the work of medical teams behind the front line. Many of her images are unforgettable, like the ones she took following the liberation of the Buchenwald concentration camp by American troops. This exhibition at the Hague Museum of Photography comprises over 180 original vintage photographs taken in the Soviet Union, Czechoslovakia, Germany, England and Italy in the 1930s and 40s.
Margaret Bourke-White (1904-1971) was not just a passionate and gifted photographer; she was, above all, the ‘eye’ of her time. She was prepared to do whatever it took to capture current events and she photographed the most remarkable moments in 20th century history. As a young photographer, she barely survived a German torpedo attack, shot pictures from Allied bombers and teetered on a projecting roof-top ledge to photograph New York from the dizzy heights of the Chrysler Building.
Fascinated by the industrial revolution and the social changes it caused, Bourke-White photographed the great new factories of the Soviet Union and the United States. Her first trip to the Soviet Union in 1930 was at the time of Stalin’s First Five Year Plan, with the consequent Soviet obsession with technology and emphasis on rapid expansion, particularly of heavy industry. Workers and their machines are therefore central to her photographs of Soviet factories. However, she also documented other aspects of everyday life in the Soviet Union, including children on their way to school, street life, designers at work, and agricultural workers in the countryside. In the United States, she captured the hidden beauty of the vast steel production plants.
During the Second World War, Margaret Bourke-White recorded scenes of wartime life in England, Tunisia, Italy and Germany. She photographed the ruins of bombed-out German cities. Her post-capitulation images of the Buchenwald concentration camp and collective suicides by loyal Nazis are engraved in the public mind.
After graduating from Cornell University, Margaret Bourke-White moved to Cleveland, the industrial heartland of America, where she set up her own photography studio. Bourke-White’s photography is penetrating and always imbued with a sense of involvement with the people and situations she photographed. She produced various photo-books. Her pictures went around the world and regularly made the covers of Fortune and Life Magazine (periodicals for which she worked for many years).
This exhibition, Margaret Bourke-White – Moments in History 1930-1945, is a co-production by the Hague Museum of Photography, La Fábrica (Spain), Martin-Gropius-Bau (Germany), Preus-Museum (Norway), and Syracuse University (United States).
Het oog van ‘Maggie the Indestructible’
Het oog van ‘Maggie the Indestructible’
Door Tracy Metz
‘Maggie’ begon als industriële fotograaf, met beelden van glanzende garenklossen en elektromotoren en dampende staalfabrieken die sprekend lijken op wat fotografen als Piet Zwart en Paul Schuitema toen ook in Nederland maakten. In 1929 nam haar werk een journalistieke draai toen ze voor het tijdschrift Fortune ging werken en vanaf de oprichting in 1936 voor Life.
Ze liet zich door de vooroordelen tegen vrouwen niet weerhouden. Ze werd als eerste buitenlandse fotograaf in de Sovjet-Unie toegelaten om de ontluikende industrialisering onder Stalin vast te leggen – en maakte ook portretten van Stalin zelf, zijn moeder en zijn oudtante. Eind jaren dertig reisde ze vijf maanden door het roerige Europa en kwam thuis met een veelzijdige reeks foto’s, niet alleen van de opkomst van het nazisme maar ook van het dagelijkse leven, bijvoorbeeld een straattafereel van passagiers die op de tram wachten. Ze was in Moskou toen de Duitsers in 1941 de stad aanvielen en maakte prachtige opnamen van de bommenregen tegen de nachtelijke luchten. In 1943 vloog ze als eerste vrouw met een combatmissie van het Amerikaanse luchtmacht, en ze was als een van de eerste fotojournalisten mee naar de concentratiekampen. ‘Maggie the Indestructible’ werd ze op de redactie van Life genoemd.
Zelfs in de harde werkelijkheid van oorlog en hongersnood hield ze oog voor de esthetiek van belichting en compositie. Haar beroemde foto van overlevenden achter prikkeldraad in Buchenwald, waar ze in april 1945 met het Amerikaanse Derde Leger van generaal Patton binnentrok, heeft de subtiele glans van een filmstill. Haar drie hongerige Russinnen (1932) die samen aardappelen uit een schaal oplepelen, roept meteen associaties op met de Aardappeleters van Van Gogh.
De tentoonstelling is door de Spaanse uitgever La Fábrica samengesteld uit de enorme archieven van Bourke-White die in beheer zijn bij de Amerikaanse Syracuse University. Die is al eerder te zien geweest in München en Berlijn en gaat hierna naar Noorwegen. Alleen dankzij een samenwerking kunnen de afzonderlijke musea een omvangrijke expositie als deze tonen, maar daar staat tegenover dat ze geen invloed hebben op de samenstelling.
Het is anders niet te verklaren dat, terwijl deze tentoonstelling zich richt op de jaren tussen 1930 en 1945, er niets te zien is van haar werk over de Grote Depressie. Samen met haar tweede echtgenoot, de schrijver Erskine Caldwell maakte ze er in 1937 een boek over, You Have Seen Their Faces. Dit is des te opmerkelijker omdat in de catalogus staat dat dit project een grote invloed had op haar inlevingsvermogen tegenover de mensen die ze fotografeerde. Het Fotomuseum heeft alleen twee afdrukken kunnen toevoegen uit de collectie van het Rijksmuseum, van een staalfabriek (1927) en een straatmuzikant uit ongeveer 1930.
Wel is in Den Haag een intrigerend document te zien dat in München en Berlijn uit de tentoonstelling was gehaald: een kaartje van Hitler uit 1940 waarin hij Bourke-White de hartelijke Kerstgroeten doet en haar een pak koffie stuurt. Het lijkt vooral een bewijs dat zelfs Hitler begreep dat je ‘Maggie’ beter te vriend kon houden.
