Highlights are the portraits of homeless people made by Jan Banning. He portrayed them not in a cliché way but in a way, we, ourselves would be liked to be portray. Also good to see is that almost the whole program consist of solid documentary and portrait photography. The days of too overly artistic photography are over.
Zwerver gefotografeerd als model Fotofestival Naarden toont verhalende series over het dagelijks leven
Sandra Smallenburg
Nederlandse fotografen tillen burgers even uit de sleur van hun bestaan. In Bagdad spelen kinderen kiekeboe: spannender dan een nieuwsfoto.
Hij zou een architect kunnen zijn, of een kunstenaar wellicht. Met priemende bruine ogen en een strakke mond kijkt Robert uit Clarksdale, Mississippi, ons vanaf de muur van de Grote Kerk in Naarden aan. Op het oog een zelfverzekerde, succesvolle vijftiger. Maar schijn bedriegt. De Nederlandse fotograaf Jan Banning trof Robert in een daklozenopvang in het zuiden van de Verenigde Staten. Hij is een zwerver, net als alle andere geportretteerden uit Bannings indringende nieuwe serie Down and Out in the South, die vanaf vandaag te zien is op het Fotofestival in Naarden.
Bewust vermeed Banning de zwerverclich�s van kartonnen dozen en winkelwagentjes. Hij plaatste zijn modellen tegen een neutrale achtergrond. Het is alsof ze voor even hun autonomie hebben teruggekregen, alsof ze tijdelijk op een voetstuk zijn gezet. Opeens valt op dat Julie uit Wichitaw, Michigan, eigenlijk een heel mooi meisje met prachtige groene ogen is. Ok�, haar wenkbrauwen zijn niet zo netjes ge�pileerd en wie goed kijkt ziet een klein litteken boven haar oog. Maar als haar leven anders was gelopen, had Julie dan misschien fotomodel kunnen zijn?
Het tweejaarlijkse Fotofestival Naarden richt zich van oudsher op verhalende series van Nederlandse fotografen die weliswaar ge�ngageerd zijn, maar die zich niet per se in de brandhaarden van de wereld afspelen. Keiharde nieuwsfoto’s zijn er nauwelijks te zien. Wij willen niet alleen maar ellende laten zien, zegt Eduard Planting, dit jaar samen met Feiko Koster verantwoordelijk voor de selectie. Deze fotografen richten zich vooral op het dagelijks leven �chter de frontlinies.
Thema dit jaar is de Nederlandse reislust: alle foto’s zijn ver over de landsgrenzen gemaakt. Onder de titel ‘Don’t stay here - Dutch Photography on the move’ wordt op negen locaties werk getoond van zo’n vijftig fotografen, die losjes per continent zijn gegroepeerd. Er is zelfs een locatie gewijd aan de ruimte, met foto’s die astronaut Andr� Kuipers maakte tijdens zijn ruimtevlucht.
De reis rond de wereld biedt vooral veel ontmoetingen met mensen. Met de metrobestuurders van New York bijvoorbeeld, die normaal gesproken ongezien voorbijrazen in hun cabines, maar die nu door de camera van Janus van den Eijnden zijn stilgezet - allemaal op identieke wijze omlijst door het chroom van hun treinstellen. In New York brengen ze anoniem hun dagen door in een ondergrondse wereld, in Naarden worden ze uitgelicht als individuen die het waard zijn om naar te kijken.
Ook maken we, dankzij de serie A Portrait For Breakfast van Jasper Groen, kennis met de creatieve subcultuur van Berlijn. Groen - de stad is mijn studio - castte de jongeren puur op hun opvallende uiterlijk en vroeg ze te poseren voor een neutrale stadsmuur. Tieners zijn ze nog, maar hun dromen zien ze al haarscherp voor zich. Ze willen acteur worden, of danser, of gitarist. Ze gedragen zich als Marlon Brando of Oscar Wilde, ook al zijn ze pas dertien jaar oud. Zij zijn het die de Duitse cultuur gaan vormgeven in de komende kwarteeuw, en daar lijken ze zich zeer goed van bewust.
Maar het meest aangrijpend is de serie Baghdad Today (2011) van Marieke van der Velden, over het dagelijkse leven in de hoofdstad van Irak. En wat blijkt? Ook in Bagdad gaan de inwoners op hun vrije dagen naar pretparken, maken grootmoeders met hun iPhone foto’s van hun kleinkinderen en hangen tieners posters van hun helden aan de muur. Ook in Bagdad spelen kinderen kiekeboe achter de woonkamerdeur. Dat er achter diezelfde deur een kalasjnikov tevoorschijn komt, is dan nog maar een detail.
Hun levens lijken op de onze, zo maakt deze diepmenselijke serie duidelijk. En misschien raken deze beelden daarom juist wel meer dan de zoveelste nieuwsfoto van weer een bomaanslag op weer een markt in Bagdad.
Info: Fotofestival Naarden. 18 mei t/m 23 juni op diverse locaties in Naarden. Inl: www.fotofestivalnaarden.nl
Foto-onderschrift: Jan Banning, ‘Julie’ uit de serie ‘Down and Out in the South’ Janus van den Eijnden, ‘New York Subway Drivers’
Foto-onderschrift: Jan Banning, ‘Julie’ uit de serie ‘Down and Out in the South’ Janus van den Eijnden, ‘New York Subway Drivers’
Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.
