Views & Reviews Without Young People it will be a Ghost Town BEYOND THE BORDERS OF THE GDR Ute Mahler & Werner Mahler Photography

German photographers and partners Ute Mahler (b. 1949) and Werner Mahler (b. 1950) look at the lives of people. Not at global stars, or at the great glamorous or dramatic moments in a human life; they observe ordinary people living their lives in sleepy suburbs and forgotten working-class neighbourhoods. Through the Mahlers’ lens, these people, these lives become extraordinary. Like the young women they affectionately dubbed the Mona Lisas of the Suburbs, after Da Vinci’s Mona Lisa, in their 2009-2011 series of portraits. But a photograph of a houseplant struggling towards the light through a Venetian blind has an equally extraordinary, almost human quality. The Hague Museum of Photography is showing a selection of the couple’s work produced during careers spanning almost fifty years, from their first solo work in Germany during the GDR period to their more recent collaborative work. Their latest series Kleinstadt (Small Town) features prominently in the exhibition.

‘Do not create a situation, recognise and interpret the situation’, is the credo of Ute Mahler and Werner Mahler. They both grew up in the former German Democratic Republic (GDR, 1949-1990) and were key figures on the East German photography scene. They share a humanistic vision of the world that is a key feature of both their individual and their intensive joint photographic projects.

Ute and Werner have known each other since they were at high school and they both went on to study photography at the Hochschule für Grafik und Buchkunst art academy in Leipzig in the 1970s. Ute began her career as a freelance fashion photographer in 1974, working for Sibylle magazine. Werner began as a freelance advertising and fashion photographer for Sibylle and Für Dich. After the fall of the Berlin wall Ute Mahler and Werner Mahler and a number of other photographers set up the successful Ostkreuz photographic agency, and were also instrumental in the establishment of the Ostkreuzschule, one of Germany’s leading specialist photography colleges in.

For thirty years these two photographers each built their own individual body of work. Their first ‘official’ joint project was Mona Lisas of the Suburbs in 2009-2011, a series of portraits of young women in various suburbs in Europe. This was followed by a project exploring the scars left by the division of Germany called Where the World Came to an End (2010-2012) and the series Strange Days (2010-2014), about discovering the unexpected in familiar places.

Their most recent joint series Kleinstadt (2015-2018) portrays life in German provincial towns. This large-scale documentary project can be seen as a summary of their individual bodies of work and is the highlight of their wide-ranging careers to date. Ute Mahler & Werner Mahler – Beyond the Borders of the GDR shows a selection from the oeuvres of two remarkable characters in post-war German photography. This is the first major retrospective of their work in the Netherlands, covering the period from the early 1970s to the present day. Besides socially critical reportages, it also includes portraits and landscapes, including Ute’s portraits of Nina Hagen and Angela Merkel. Some of the work was commissioned, other images have never been published or were produced autonomously. The exhibition has been organised in close collaboration with Haus der Photographie / Deichtorhallen Hamburg.

See also An Interview with Ute and Werner Mahler

Zonder jongeren wordt het een spookstad
Ute Mahler en Werner Mahler Met milde, geëngageerde blik richt het Duitse fotografenechtpaar Mahler de camera op gewone mensen in vergeten volksbuurten.

Ute Mahler, Werner Mahler, Kleinstadt, 2015-2018
Beeld Fotomuseum Den Haag

Fotografie

Ute Mahler & Werner Mahler. Voorbij de grenzen van de DDR. T/m 22/9 in Fotomuseum Den Haag. Inl: fotomuseumdenhaag.nl

●●●●●
Rianne van Dijck
14 augustus 2019

Ze hangen daar wat rond, wachtend op de bus. Jonge mensen die elkaar kennen, zich beschermd wetend door de vanzelfsprekendheid van elkaars aanwezigheid en de beschutting van dat armzalige bushokje. Gezien de rugzakken zijn ze waarschijnlijk op weg naar school, die ze in hun eigen stadje niet hebben – wat suggereert dat er verder ook niet al te veel te doen zal zijn.

De bushalte als metafoor voor een dilemma: ga ik weg of blijf ik hier? Het is een vraag die veel jongeren in kleine Duitse steden zich stellen. Weggaan van die plek waar de winkels in het centrum leegstaan, de scholen sluiten omdat er niet genoeg leerlingen meer zijn en waar de bus zelden langsrijdt – op naar het avontuur en het vertier in een grote stad, waar ze niemand echt kennen? Of blijven op de plek waar alles overzichtelijk is, waar je je vrienden en buren al van jongs af aan kent maar waar tegelijkertijd ook een grote sociale controle heerst en waar nauwelijks iets te beleven valt?

Het Duitse fotografenechtpaar Ute (1949) en Werner (1950) Mahler trok drie jaar lang door Kleinstädte in Duitsland – stadjes met tussen de 500 en 20.000 inwoners – om te onderzoeken hoe de mensen daar leven, welke sfeer er hangt, hoe het eruitziet. Ze focusten daarbij vooral op de jeugd, omdat, zo vertellen ze in een interview met Die Zeit, die beslissend zijn voor de toekomst van dit soort stadjes. Trekken er veel jongeren weg, dan blijft er uiteindelijk een soort spookstad over. Blijven ze, dan is er een kans dat zo’n plek nieuw leven wordt ingeblazen.

De indrukwekkende serie Kleinstadt (2015-2018) is deze zomer te zien in een grote overzichtstentoonstelling van Ute Mahler & Werner Mahler in het Fotomuseum Den Haag. Er zijn stemmige zwart-witbeelden van verlaten straten en pleinen, een luxaflex waar een sanseveria doorheen groeit en jonge mensen die al net zo verloren lijken als de plek waar ze opgroeien.

Ute en Werner Mahler leerden elkaar kennen op de middelbare school en volgden allebei een studie fotografie aan de Hochschule für Grafik und Buchkunst in Leipzig. Allebei werken ze onder anderen als modefotograaf voor het vrouwenmagazine Sibylle. Na de val van de Muur richten ze samen met andere fotografen het fotoagentschap Ostkreuz op, waar ook de invloedrijke fotovakschool Ostkreuzschule uit voortkomt.

Ook na hun huwelijk werken ze voornamelijk aan een eigen oeuvre. Zo maakt Werner Mahler in de jaren zeventig en tachtig series over het dorpsleven in het slaperige Berka en van de mannen in de steenkolenmijnen bij Zwickau. Ute legt vast hoe wij als mensen samenleven (Zusammenleben) en verdiept zich in het leven van een jonge Duitze neonazi (Bomber).

De laatste jaren werken ze samen in projecten als Monalisen der Vorstädte (waarbij jonge vrouwen poseren tegen de achtergrond van monotone voorsteden van Florence, Reykjavik, Liverpool, Minsk) en Wo die Welt zu Ende war (over de grenzen van de voormalige DDR) en Kleinstadt.

Opvallend daarbij is dat het vroegere werk qua sfeer eigenlijk niet eens zo heel veel verschilt van hun recente series. En dat heeft niet alleen te maken met het feit dat hun foto’s vroeger zwart-wit waren en dat nu nog steeds zijn. Het is meer hun milde, geëngageerde blik op de gewone mens en hoe die zijn gewone leven leeft in slaperige stadjes en vergeten volksbuurten, die zo aangenaam tijdloos is.

Mona Lisa tussen de betonflats
Fotograaf Ute Mahler en haar man Werner Mahler groeiden beiden op tussen de Sovjetflats van de voormalige DDR. Daar maakte het echtpaar naam met hun portretten van alledaagse mensenlevens in een grijze betonnen setting. Na de val van de Berlijnse Muur reisden ze samen langs Europese steden, waar zij meisjes uit de suburbs portretteerden als moderne Mona Lisa’s. Hun recentste fotoserie Kleinstadt (2015-2018) is een eerbetoon aan keurig bijgehouden, weinig bruisende Duitse provinciesteden. In hun werken, steevast in zwart-wit, lijken de afgebeelde personen haast te versmelten met hun grauwe omgeving. De fototentoonstelling Ute Mahler & Werner Mahler - Voorbij de grenzen van de DDR is tot 22 september te zien in het Fotomuseum Den Haag.
Heleen PeetersChristian Sier
23 juli 2019