Looking for Love on the Left Bank
Ed van der Elsken
Photographs by Ed van der Elsken
Text by Tamara Berghmans
Aman Iman, 2013
First edition
Hardcover
112 pp., illustrated throughout
200 x 270 mm
ISBN 9782953391091
Dutch photographer and filmmaker Ed van der Elsken relocated to Paris in 1950. There he found a bohemian group, closely following and photographing their everyday movements, intertwining fiction and reality in a new genre of photography book. The reconstruction of this process from unpublished documents – contact prints, sketches, maps – illuminates not only the nihilist worldview of the young people he befriends but also the cinematographic layout of the book, ‘Love on the Left Bank’.
A fiction extracted from these documents confronts the original narrative that Van der Elsken established in the book, a visual story accompanied by a text by Tamara Berghmans.
“Ed van der Elsken was the best known internationally of the Dutch photographers of the 1950s and 60s due in no small measure to this book, which took the genre of the Dutch photonovel to a new level, and announced the presence in Europe of a stream-of-consciousness photographer on a par with William Klein… The book remains an important and influential early example of a genre that has become increasingly popular in the late 20th century—the diaristic mode” (Parr & Badger I:245). Van der Elsken’s images of “artists, addicts, deadbeats, would-be intellectuals and dealers who… lived for the moment” were shaped into his first work at the urging of Edward Steichen, who featured the young photographer in a landmark 1953 MoMA exhibit. His “blend of informal photojournalism and diaristic note-taking set a precedent for the sort of engaged personal book works that Larry Clark and Nan Goldin would make decades later” (Roth, 146). “The book’s layout accentuates the various photographic methods” used by van der Elskin in joining this intimate photonovel to the electrifying urban photo-essays of his generation (Open Book, 21).
“Ed van der Elsken was the best known internationally of the Dutch photographers of the 1950s and 60s due in no small measure to this book, which took the genre of the Dutch photonovel to a new level, and announced the presence in Europe of a stream-of-consciousness photographer on a par with William Klein… The book remains an important and influential early example of a genre that has become increasingly popular in the late 20th century—the diaristic mode” (Parr & Badger I:245). Van der Elsken’s images of “artists, addicts, deadbeats, would-be intellectuals and dealers who… lived for the moment” were shaped into his first work at the urging of Edward Steichen, who featured the young photographer in a landmark 1953 MoMA exhibit. His “blend of informal photojournalism and diaristic note-taking set a precedent for the sort of engaged personal book works that Larry Clark and Nan Goldin would make decades later” (Roth, 146). “The book’s layout accentuates the various photographic methods” used by van der Elskin in joining this intimate photonovel to the electrifying urban photo-essays of his generation (Open Book, 21).
RECOMMENDED:
&
Paris when it sizzled
When the boys and girls of the Left Bank went on the pull in the 1950s, Ed Van der Elsken was there to record it
The Dutch photographer's groundbreaking book – just reprinted – captures the birth of rebellious youth culture in 1950s Europe, blending reportage with seductive fantasy
`Een bedenkelijk stuk werkelijkheid'
Eddie Marsman
Ed van der Elskens Een Liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Pr�s is een van de bekendste boeken uit de Nederlandse fotogeschiedenis. Verschenen in het najaar van 1956 bij de Bezige Bij, was het al snel uitverkocht. Hetzelfde gold voor de Duitse en Engelse editie. Verder dan die eerste drukken heeft het boek het nooit gebracht. Tot voor kort was het dan ook alleen antiquarisch te vinden. Gelukkig is er nu een uitstekende integrale herdruk uitgekomen.
Van der Elsken (1925-1990) maakte de foto's van het vrijgevochten jongerenleven tijdens zijn verblijf in Parijs, begin jaren vijftig. Hij gaf het boek de vorm van een beeldroman, met het meisje Ann en de als verteller optredende Miguel als hoofdrolspelers. Vormgever Jurriaan Schrofer verdeelde de foto's in een tijdschriftachtige lay-out over de pagina's verdeelde; een manier van presenteren die nadien veel navolging kreeg.
In het buitenland werd het boek zonder uitzondering lovend besproken, in Nederland waren de meningen verdeeld. Weliswaar werd ook hier de vakkundigheid van Van der Elsken erkend, maar de inhoud van zijn boek leidde tot felle polemieken, waarin het tijdschrift Burgerrecht zelf schreef: `Wij zouden haast wensen dat er opnieuw een instelling was die ervoor zorgde dat er geen ontaarde kunst werd verspreid onder het opkomend geslacht.' De Liefdesgeschiedenis toonde `het morbide, anti-vitale leven van de jeugd die men existentialistisch pleegt te noemen' (Haarlems Dagblad), gezien door `een inktzwarte mist waarin de figuren bewegen als groteske marionetten' (Het Vrije Volk). Het stoorde de critici vooral dat Van der Elsken nergens een oordeel uitsprak over dit `bedenkelijk stuk werkelijkheid' (Vrij Nederland). Het was vond VN, gesteund door dominee Buskes (`zedelijke en geestelijke zelfmoord') dan ook een `ziek boek' met een `vies verhaal'. Al liet de redactie ook enkele voorstanders aan het woord. Simon Carmiggelt vond het allemaal wel meevallen en Lucebert zag `hoe mooi aan de randen der verrotting de bloemen van het boze en van de wanhoop bloeien'. Godfried Bomans op zijn beurt was vertederd door Ann, `maar die kerels eromheen zou ik willen doodslaan'.
Wie nu het boek bekijkt kan zich die opwinding nog maar nauwelijks voorstellen. De caf�sc�nes, de `negerdansen', het sensuele geposeer - het is allemaal gemeengoed geworden.
Ook een deel van de foto's is inmiddels overbekend, zoals het dubbelportret van Ann (echte naam: Vali Meyers) voor de pokdalige spiegel dat ook de omslag siert. De ruim 200 foto's zijn nog altijd levendig en sterk, en hebben in het uitgekiende jasje van sequenties, wisselende formaten en geconcentreerde uitsneden precies hun juiste vorm gevonden. Die manier van presenteren zou nadien door menig fotograaf worden nagevolgd, maar slechts weinigen wisten het niveau van Van der Elsken te evenaren.
Info: Ed van der Elsken: Een Liefdesgeschiedenis in Saint Germain des Pres. Uitgave: De Verbeelding. 116 blz. 79,50
Trefwoord: Kunst en Cultuur; Kunst; Taal- en Letterkunde; Non fictie; Kunst en Cultuur; Kunst; Fotografie
Persoon: Ed van der Elskens
Op dit artikel rust auteursrecht van NRC Handelsblad BV, respectievelijk van de oorspronkelijke auteur.
